Największa Polska Macierz

Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża / Bogdan Nowakowski (1887-1945)

Pl.14827/2

Propagandowy plakat Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża, jednej z największych organizacji pomocowych w Polsce międzywojennej, powstał w 1921 roku. W tym czasie zadaniem organizacji była opieka nad rannymi i chorymi żołnierzami, świadczenie pomocy jeńcom i inwalidom, dopiero z czasem zakres działalności organizacji znacząco się poszerzył. 

Autor projektu, Bogdan Nowakowski (1887-1945), znany grafik, karykaturzysta i ilustrator, zestawił ze sobą znak graficzny czerwonego krzyża z przedstawieniem siostry Czerwonego Krzyża, opiekującej się rannym żołnierzem, dzieckiem oraz starcem. Postać siostry jest dominująca, był to zabieg celowy, bowiem w oficjalnych materiałach Czerwonego Krzyża organizację porównywano do siostry: 

„[…] w rodzinie państwowej […] ma on [Czerwony Krzyż] rolę najstarszej siostry, pełnej poświęcenia i miłości. Która w zastępstwie innych członków rodziny idzie nieść pomoc i opiekę bratu, żołnierzowi – obrońcy i opuszczonemu rodzeństwu – wszelkiej biedzie i nędzy”.

Tytuł plakatu Największa Polska Macierz podkreślał wielkość i powszechność organizacji, a jednocześnie odwoływał się do podwójnego znaczenia słowa macierz jako matki i ojczyzny.Plakat Nowakowskiego został rozesłany do wszystkich oddziałów T.P.C.K. na potrzeby organizowanego w dniach 22-29 maja 1921 roku Tygodnia Polskiego Czerwonego Krzyża. Celem tygodnia agitacyjnego było upowszechnienie na wzór macierzystej, amerykańskiej organizacji, masowego członkostwa obywateli w ruchu czerwonokrzyskim.